Pali bukvar
Lily de Silva, M.A., Ph.D.
University of Peradeniya, Sri Lanka
Napomena: VU-Arial font je korišćen u ovom dokumentu
|
|
Lekcija 9
1. Gerund, apsolutiv ili nepromenljivi particip
Sufiks -tvā se dodaje korenu glagola ili glagolskoj osnovi* sa ili ponekad i bez povezujućeg vokala -i- da bi se formirao gerund, apsolutiv ili nepromenljivi particip.
| pac + i + tvā = |
pacitvā = |
skuvavši |
| khād + i + tvā = |
khāditvā = |
videvši |
| gam + tvā= |
gantvā = |
otišavši |
| han + tvā = |
hantvā = |
ubivši |
* Koren je najjednostavniji elemenat glagola bez prefiksa, sufiksa ili završetaka. Obično ih u gramatikama sanskrita navode zapadni lingvisti. Osnova se zatim formira dodavanjem sufiksa na koren i to pre završetka.
Na primer:
| pac je koren |
paca je osnova |
| khād je koren |
khāda je osnova |
| bhuj je koren |
bhuñja je osnova |
| gam je koren |
gaccha je osnova |
Sufiks -ya se ponekad dodaje na koren, zajedno sa prefiksom.
| ā + gam + ya = |
āgamma (sa asimilacijom) = |
otišavši |
| ā + dā + ya = |
ādāya = |
uzevši |
| ā + ruh + ya = |
āruyha (sa metatezom) = |
popevši se |
| ava + ruh + ya = |
oruyha (sa metatezom) = |
sišavši |
2. Treba obratiti pažnju na sledeće oblike:
| bhuñjati |
– bhuñjitvā, bhutvā |
| āgacchati |
– āgantvā, āgamma |
| hanati |
– hanitvā, hantvā |
| dadāti |
– daditvā, datvā |
| nahāyati |
– nahāyitvā, nahātvā |
| tiṭṭhati |
– ṭhatvā |
| nikkhamati |
– nikkhamitvā, nikkhamma |
| pajahati |
– pajahitvā, pahāya |
| passati |
– passitvā; but disvā is more commonly used from the root dṛś to see, instead of passitvā. |
| uṭṭhahati |
– uṭṭhahitvā, uṭṭhāya |
3. Primeri formiranja rečenice
1. Kassako khettamhā āgantvā bhattaṃ bhuñjati.
Seljak, došavši sa njive, jede pirinač.
2. Vānarā rukkhaṃ āruyha phalāni khādanti.
Popevši se na drvo, majmuni jedu voće.
3. Dārako bhattaṃ yācitvā rodati.
Zatraživši pirinač, dete plače.
4. Samaṇo Buddhaṃ passitvā vandati.
Videvši Budu, asketa mu se klanja.
Vežba 9:
4. Prevedite:
1. Upāsako vihāraṃ gantvā samaṇānaṃ dānaṃ dadāti.
2. Sāvako āsanamhi nisīditvā pāde dhovati.
3. Dārakā pupphāni saṃharitvā mātulassa datvā hasanti.
4. Yācakā uyyānamhā āgamma kassakasmā odanaṃ yācanti.
5. Luddako hatthena sare ādāya araññaṃ pavisati.
6. Kumārā kukkurena saddhiṃ kīḷitvā samuddaṃ gantvā nahāyanti.
7. Vāṇijo pāsāṇasmiṃ ṭhatvā kuddālena sappaṃ paharati.
8. Sappuriso yācakassa putte pakkositvā vatthāni dadāti.
9. Dārako āvāṭamhi patitvā rodati.
10. Bhūpālo pāsādamhā nikkhamitvā amaccena saddhiṃ bhāsati.
11. Sunakho udakaṃ pivitvā gehamhā nikkhamma magge sayati.
12. Samaṇā bhūpālassa uyyāne sannipatitvā dhammaṃ bhāsanti.
13. Putto nahātvā bhattaṃ bhutvā mañcaṃ āruyha sayati.
14. Vāṇijā dīpamhā nagaraṃ āgamma ācariyassa gehe vasanti.
15. Rajako vatthāni dhovitvā puttaṃ pakkosati.
16. Vānarā rukkhehi oruyha uyyāne āhiṇḍanti.
17. Migā vanamhi āhiṇḍitvā paṇṇāni khādanti.
18. Kumāro nayanāni dhovitvā suriyaṃ passati.
19. Nāvikassa mittā nagarasmā bhaṇḍāni ādāya gāmaṃ āgacchanti.
20. Dārako khīraṃ pivitvā gehamhā nikkhamma hasati.
-ooOoo-
Lekcije: 00 | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | Dodatak
Rešenja: 01-05 | 06-10 | 11-15 | 16-20 | 21-25 | 26-32
|
Pali bukvar (The Pāli Primer) jeste publikacija Vipassana Research Instituta (http://www.vri.dhamma.org).
Cilj mu je da obezbedi elementarno razumevanje pali jezika.